نمايشنامه نويس ها

از اين نويسنده هاي معروف، چيزكي بدانيد
انجمن نمايشنامه نويس هاي مُرده

آشيل
Aeschylus
525?-456 B.C.; Gr. writer of tragedies

مي گويند نخستين تراژدي نويس بزرگ جهان، اين حضرت است كه سال 525 پيش از ميلاد به دنيا آمده. هفتاد سال شيرين يا تلخ، زندگي كرده. اشراف زاده بوده. با سپاه يوناني هاي نامرد، با سپاه داريوش و خشايارشاه جنگيده. از نود تراژدي اي كه نوشته فقط هفت تايش باقي مانده. مثل پرومته در زنجير و سه گانة اورستيا .

ترجمه هاي شاهرخ مسكوب كه ناياب است. انتشارات تجربه اما سه تا از نمايشنامه هايش را در يك مجموعه منتشر كرده. با ترجمة عبدالله كوثري.

سوفوكْل
Sophocles
496?-406 B.C.; Gr. writer of tragic dramas

اهل يونان. هموطن آشيل. مي گويند كلي آدم خوشبختي بوده. مثل اين كه نود سال زندگي كرده. در جواني خيلي خوش قيافه بوده، انگار. همان وقت ها با سپاه يونان بر ضد دشمنان مي جنگد. چون ذاتا انسان موفقي بوده، در ميدان جنگ هم موفقيت هايي كسب مي كند. وقتي از نبرد باز مي گردد، آشيل به عنوان تراژدي نويس، آدم معروفي بوده. پس سوفوكل هم دست به كار مي شود و در جنگ نوشتن هم برنده مي شود. آشيل را شكست مي دهد و جايزه اي را مي برد. آنتيگون يا آن اديپ شهريار معروف را مي نويسد. كسي جرأت دارد بگويد اين حضرت والا نمايشنامه نويس بزرگي نبوده؟ بوده؟ اين عقدة اديپ و اين ها حالا سر زبان هاست كه براي اين آقا امتياز زيادي محسوب مي شود. البته بخشي از بحث روز بودن اين، مربوط مي شود به پروفسور فرويد كه با استفاده از نمايشنامة اديپ شهريار اين نظرية عقده و اين ها را صادر مي كند. بر پدر هر دو شان... رحمت!

از آن جايي كه مطالعة نمايشنامه هايش توسط دانشجويان گرامي تئاتر، الزامي است، چيزي از آثارش در كتابفروشي ها يافت نمي شود. فعلا در انتظار تجديد چاپ است انگار. تا بعد.

شكسپير
Shakespeare
1564-1616; Eng. poet & dramatist

مي گويند بزرگ ترين نمايشنامه نويس دنياست. ستارة درخشان و قلة رفيع و از اين طور چيزها كه مي گويند، همين شكسپير است. نمايشنامه هاي كمدي نوشته و تراژيك. هملت، رمئو و ژوليت، ژوليوس سزار، تاجر ونيزي و مكبث را نوشته كه همه روي نمايشنامه نويس هاي ديگر تأثير گذاشته. در تئاتر هم همه كار كرده. نگهبان اسب مشتريان تئاتر بوده. نمايشنامه تصحيح مي كرده. در زمان شهرت هم كه هم كارگردان بوده، هم بازيگر، هم نويسنده. مورد توجه ملكه و ديگر رفقا هم بوده. هنوز هم كه هنوز است، حالا كه خيلي از مرگش گذشته، باز نمايشنامه هايش بدون تغيير يا دوباره خواني روي صحنه اجرا مي شود. هيچ نويسنده اي هم از كمتر از استاد به اش نمي گويد. ما هم همرنگ جماعت مي گوييم استاد، تا رسوا نشويم.

او هم اكثر نمايشنامه هايش در دو جلد توسط انتشارات سروش چاپ شده. با ترجمة علاءالدين پازارگادي.

ژان ژنه
Genet
1910-86; Fr. playwright & novelist

اين آقاي خيلي عزيز، هر كاري كه فكر كنيد كرده. كارهاي عادي و دم دستي اي مثل نوشتن رمان (معجزة گل رز، مراسم تدفين)، خود زندگي نامه (يادداشت هاي يك دزد)، برنامة راديويي (كودك بزهكار)، نمايشنامه (كلفت ها، نظارت عاليه، سياها) و همين طور يادداشت ها و مقالات سياسي. يك فيلم هم ساخته به اسم سرود عشق. اما در كنار اين طور كارها كه همه انجام مي دهند- البته فارغ از ضعف ها و قوت هايشان- كار هاي ديگري هم كرده. بچه كور كرده، اوراق هويت جعل كرده، به زندان افتاده، و از اين جور كارهايي كه از هر كسي برنمي آيد. چون فرانسوي بود، با خيلي از نويسنده هاي فرانسوي رفاقت داشته. كساني مثل كوكتو، سارتر و فوكو. و در آخر اين كه در سال 1910 متولد شده. اسم مادرش گابريل ژنه بوده و نام پدرش ...؟

براي مثال، كلفت ها چاپ شده با ترجمة مديا كاشيگر. يا سياها با ترجمة عاطفه طاهايي. در اين كتاب دومي مي توانيد زندگي نامه و مصاحبه هاي ژنه را هم بخوانيد.

ساموئل بكت
Beckett
1906-89; Ir. poet, novelist, & playwright in France, writing mostly in French

اين نمايشنامه نويس ايرلندي، متولد 1906 در دوبلين است و يكي ديگر از ابسورد نويسان. او در 22 سالگي به فرانسه مي رود. با جيمز جويس نويسندة معروف هموطن اش آشنا مي شود و مدتي به عنوان دستيار با او همكاري مي كند. در دهه پنجاه و شصت ميلادي، نمايشنامه هايي مي نويسد مثل آخر بازي ، آخرين نوار كراپ ، در انتظار گودو و روزهاي خوش . بعدها در دهة هفتاد، چند نمايشنامة تلويزيوني براي بي بي سي مي نويسد. در سال 1989 مي ميرد و در پاريس دفن مي شود.

ترجمه هاي نجف دريابندري كه كمياب است. در انتظار گودو هم كه هزار و يكي ترجمه دارد. چند تاي ديگر از نمايشنامه هايش يافت نمي شود. فعلا در انتظار تجديد چاپ است انگار. تا بعد.

آرتور ميلر
Miller
1915- ; U.S. playwright

اين نمايشنامه نويس نيويوركي، يكي از معروف ترين درام نويس هاست. در رشتة روزنامه نگاري و تئاتر تحصيل مي كند. برندة چند جايزة دانشجويي مي شود. اولين نمايشنامه اش به نام همة فرزندان من در سال 1947 روي صحنه مي رود و جايزة منتقدان نيويورك را مي برد. دو سال بعد براي نوشتن نمايشنامة معروف مرگ فروشنده جايزة معتبر پوليتزر را مي گيرد. چشم اندازي از پل ، سقف كليساي جامع و يك جور داستان عاشقانه از ديگر نوشته هايش است. او با مرلين مونرو ستارة معروف هاليوود ازدواج مي كند. براي هاليوود فيلم نامه مي نويسد. و بالاخره همين چند وقت پيش با يك تأخير تاريخي به ديدار همسرش شتافت در ديار باقي.

يك سري از نمايشنامه هايش را انتشارات تجربه چاپ كرده. به جز آن ها اگر مي خواهيد چيزي بخوانيد، مي توانيد به نمايشنامة مرگ دستفروش با ترجمة عرفان قانعي فرد مراجعه كنيد كه به انضمام يك مصاحبة اختصاصي با ميلر چاپ شده و موجود است.

اوژن يونسكو
Ionesco
1912-94; Fr. playwright, born in Romania

او يكي از معروف ترين نمايشنامه نويس هاي ابسورد (معنا باخته) است. در 1912 در روماني متولد مي شود. وقتي 12 ماهه بوده، همراه خانواده اش به فرانسه مهاجرت مي كند. درس ، آوازه خوان طاس ، بداهه گويي آلمان ، شاه مي ميرد و كرگدن از معروف ترين نمايشنامه هايش هستند. خودش از آوازه خوان طاس به عنوان درام ناب و بازيابي تئاتر نوين ياد مي كند يونسكو در سال 1971 به عضويت آكادمي فرانسه در مي آيد و چند سال بعد از اين واقعة مهم، دست به كار مهم تري مي زند. مي ميرد.

نمايشنامه هاي يونسكو با ترجمه هاي سحر داوري، توسط انتشارات تجربه عرضه شده. در سه چهار جلد. به زودي هم گويا قرار است ترجمة داريوش مهرجويي از نمايشنامة معروف آواز خوان طاس به بازار بيايد.

چخوف
Chekhov
1860-1904; Russ. dramatist & short-story writer

آنتوان يكي از بهترين داستان كوتاه نويس هاي دنياست و يكي از بهترين نمايشنامه نويس ها. در شوروي (روسية فعلي) نمايشنامه مي نوشته. كمدي و درام. نمايشنامه هايش به ادارة سانسور مي رفته. آن جا اضافاتش در جهت بهبود كار حذف مي شده. بعد نمايشنامه مدتي توسط يك گروه تئاتر تمرين مي شده و روي صحنه مي رفته. مردم يا استقبال مي كردند يا نمي كردند. منتقد ها يا پنبة كار را مي زدند يا نمي زدند. فعلا مهم ترين چيزهايي كه باقي مانده از گذشته، اين هاست: نمايشنامه هايي مثل مرغ دريايي، باغ آلبالو، دايي و انيا، ايوانف و... كه خيلي از آن ها در همين تئاتر شهر خودمان اجرا شده. اگر اجراها را نديده ايد، نمايشنامه ها را مي توانيد بخوانيد. البته اگر حوصله داريد. چون كارور در مورد نمايشنامه هاي چخوف اعتقاد دارد كه بيش از اندازه كند هستند.

مجــمـوعـــة كامــل داســـتـان ها و نمايشنامه هايش در هفت جلد توسط انتشارات توس منتشر شده. با ترجمة سروژ استپانيان كه در سال 76 جايزة بهترين ترجمه را به خاطر همين كتاب ها برد.

هنريك ايبسن
Ibsen
1828-1906; Norw. playwright & poet

يك سري چيزهاي غير ضروري در مورد او وجود دارد به اين قرار: در نروژ متولد شده، گوشه گير بوده، به ماهي گيري و شنا و رقص علاقه داشته، و چيزهايي ديگر از زندگي خصوصي اش كه نوشتني نيست. اما چيزهاي كاملا غير ضروري، اين هاست كه نمايشنامه هايي نوشته كه معروف ترين آن ها خانة عروسك و دشمن مردم است. هر دوي آن ها به فيلم هم تبديل شده اند. مرغابي وحشي، بانوي دريايي، استاد معمار و اشباح، نام ديگر نمايشنامه هايش است. او يكي از نمايشنامه نويس هاي نوين بوده كه جان دورثام از خانة عروسكي اش به عنوان تراژدي نو نام برده. از همة اين ها گذشته، خيلي هم آزادي خواه بوده. يك چيزهاي ضروري هم دربارة او هست، مثل تحليل كارهايش كه اين جا جايش نيست، گويا.

اكثر نمايشنامه هايش توسط نشر فردا زير چاپ رفته. همين طور زندگي نامه و بررسي آثارش. با ترجمه هايي از اصغر رستگار و هلن اوليايي نيا.

برتولت برشت
Brecht
1898-1956; Ger. playwright

عمدة نمايشنامه هاي اين جناب، سياسي هستند. برشت در سال 1898 در آلمان به دنيا مي آيد. مثل همه راه رفتن و حرف زدن و اين طور كارها را ياد مي گيرد. اولين نمايشنامه اش را به نام بعل در سال 1919 مي نويسد. ديگر كارهايش هم اين هاست: زندگي ادوارد دوم ، كله گردها و كله تيزها ، دايرة گچي قفقازي ، زندگي گاليله ، زن نيك سيچوان و... كه برايش موفقيت هايي به دنبال دارند و ندارند. به جز نويسندگي، كارگرداني هم مي كند. نظريه هاي مهمي در باب تئاتر صادر مي فرمايد و الان هم كمي آن طرف تر از هگل فيلسوف هموطن اش خوابيده و باقي عمرش را زير خاك سپري مي كند.

دايرة گچي قفقازي، جرقه اي در ظلمت، زندگي گاليله، و چند كار ديگر ش چاپ شده كه بايد بگرديد و پيدا كنيد. چون به قدري پراكنده چاپ و پخش شده كه اطلاعات دقيقي نمي توان داد


source:http://www.hamshahri.net

modified and edited by mypamphlet.blogspot.com